Onlangs volgde ik een conferentie voor natuurprofessionals van nationale parken en andere natuurgebieden in Europa. Super interessant. Van de meer dan 400 deelnemers waren er zeker 70 onder de 30 jaar. Mooi, want we willen graag dat jongeren meepraten over hun toekomst. Hun toekomst waarvoor wij, meestal 30 plussers, aan de beleidsknoppen draaien. Drie woorden zijn me vooral bijgebleven; actie, communicatie en educatie.
De temperatuur op aarde loopt langzaam op, de zeespiegel stijgt langzaam door. Maken we ons zorgen? Nee, sterker nog ‘klimaatverandering is een sluipmoordenaar die we met een glimlach binnenhalen’ las ik onlangs. En ja, ik hoor inderdaad veel mensen zeggen ‘lekker zo’n warme nazomer en die zachte winters’. Maar het zijn natuurlijk geen beste signalen. Nog nooit waren de ijskappen zo klein, smolten de gletsjers zo snel en stierven zoveel planten- en diersoorten in korte tijd uit.
Dat we het contact met de natuur om ons heen grotendeels verloren zijn is duidelijk. Al meer dan vijftig jaar wordt er gezegd dat het fout gaat met onze aarde en we zijn er niet in geslaagd om dit te veranderen. Op de een of andere manier lijkt de noodzaak om nu te handelen niet tot de mensheid door te dringen. De macht van het geld?
De jongeren op de conferentie wezen ons hier zeer nadrukkelijk op. Ze mochten hun toekomstbeeld op het podium toelichten. Een van de jonge vrouwen, ik schat begin 20, begon spontaan te huilen toen ze haar toekomst en die van haar toekomstige kinderen begon te schetsen. Uit onderzoeken blijkt dat een aanzienlijk deel van onze jongeren met toekomst zorgen rondloopt. Hun toekomst die wij nu inrichten. En wat doen we? Praten, praten, praten, al tientallen jaren lang.
Iedereen kent de verhalen van (stads)kinderen die denken dat melk in een fabriek wordt gemaakt. Maar een Zweedse conferentie deelneemster zette me echt aan het denken. Ze vertelde me dat ze een educatief programma uitvoeren waarbij ze een open vlakte bezoeken met op de achtergrond en vulkaanachtige berg. Meerdere malen kregen haar medewerkers van de kinderen de vraag of die berg in de verte echt is …. Veel kinderen groeien op achter de computer en zijn het gevoel van de werkelijke wereld aan het kwijtraken. Natuurkennis uit een computer. In het lesprogramma bestaat het vak biologie niet meer.
Daarom geloof ik in natuureducatie, buiten in het veld. Kinderen en volwassenen (weer) verbinden met de natuur. Vertellen over de bijzondere natuur en wereld waarin ze leven. Wat er om hen heen gebeurt. Hoe belangrijk biodiversiteit is voor het voortbestaan van de wereld, voor hun eigen toekomst en voor de toekomst van hun (klein)kinderen. Natuur moet je ervaren, beleven, ruiken, horen, voelen, proeven en zien.
Regelmatig organiseren we natuurspeurderstochten voor kinderen. Vissen met schepnetten in de beek, kleine beestjes zoeken in een houtwal en grondboren in het veld. Grote verbazing en verwondering bij de kinderen, elke keer weer. Sommige kinderen vinden het vies en eng in het veld maar uiteindelijk gaan ze allemaal met zwarte knieën en vieze handen naar huis. ‘Meneer dit was de mooiste dag uit mijn leven’ zei een meisje na afloop van zo’n tocht. Dat raakt me enorm en daar doe ik dit werk voor. Ik hoop weer een zaadje voor een gezonde toekomst te hebben geplant.
Daarom schrijf ik columns en maak ik foto’s. Anderen bewust maken en laten genieten van al het moois om ons heen. Er valt nog zoveel te genieten. Laten we goed voor onze natuur zorgen want we willen toch allemaal een gezonde wereld doorgeven aan onze volgende generaties? Hoe kijk jij naar jezelf in de spiegel?
André Brasse – Puur Natuur – oktober 2023